Saturday, February 20, 2016

Sap tawng zirna (Natna hming)

Alex Lalagent Thanga

*Natna hming zawng zawng chipchiar takin kan tarlang thei lo anga, kan hman tlanglawn zualpuite, ka hriat ang tawk ka'n tarlang ve ang e. Sawi nawn ngai lovin, Sap ho hian thumal (word) an ngah em em mai a, ama'rawhchu natna hming sawi nan chuan Medical Term hi hman i tum hram thin ang u.

*Abscess- panhnai, panchhia, pun.
*Amenorrhea- Hmeichhe thi nei thei lo, kum 17/18 bawr vel pawha thi la nei lo.
*Anemia- thisen sen (red blood cell) tlakchhamna, hemoglobin tlakchhamna, taksa chaktawklohna.
*Alcoholism- Zu ngawlveina, zu lova awm theih lohna.
*Acne/ pimple- arngeng, hmaibawl, hmai arngenga khat.
*Allergy- thil huatna, thil ngeih lohna,
*Anxiety- ngaihthat lohna, hlauhna, hlauhthawnna.
*Arthritis- Ruhchang natna.
*Appendicitis (appendix)- rilpeng natna.
*Asthma- thaw-hah, thaw kham lo, awma hnawhtu awm.
*Back pain- hnungzang na, hnungzang kham.
*Baldness- sam tlakkawlhna.
*Bed wetting- zun chehna, zuncheh.
*Bladder cancer- phing kansar.
*Bone cancer- ruh kansar.
*Breast cancer- hnute kansar.
*Boil- khawihli.
*Colon (intestine) cancer- ril karsar.
*Liver cancer- thin kansar.
*Lung cancer- chuap cancer.
*Oral cancer- ka kansar.
*Stomach cancer- pumpui kansar.
*Cancer- kansar.
*Cholera- tui hri, kaw tha lo hri.
*Cold/ sneezing/ runny nose- hritlang, hnap tui.
*Constipation- ek khal, ek theih lohna, kaw phuina.
*Cyst- bawm, singsihlip, bawk.
*Deafness- beng chhetna, benga ri hriat theih lohna.
*Dementia- rilru chi-aina, rilru buaina, rilru atna, ngaihtuahna fim thei lo.
*Depression- rilru nguina, rilru tlak hniamna.
*Diabetes (blood sugar)- thisen thlum, zun thlum.
*Diarrhoea (diarrhea)- kaw tha lo, ek tuiril.
*Dropsy- vung natna
*Dysentery- santen.
*Ear pain- beng na.
*Epilepsy/ seizures/ convulsion- kaih (Mizo in a chang chuan phungzawl te kan ti mai thin)
*Fever/ sick- khawsik, taksa sa, dam lo.
*Flu/ inflenza- hritlang chi khat.
*Fracture- ruh tliak.
*Sprain- ruh ulh.
*Gastritis (gastric)- pumpui na, pumpui chak lo.
*Genital wart- serh natna chi khat, serha singsihlip anga bawl sen awm te hi a ni a, hmeichhiat mipatna atanga inkai awlsam tak a ni.
*Gonorrhoea (gonorrhea) / venereal disease- dadu, serh natna chi khat.
*HIV- Human Immunodeficiency Virus.
(HIV natna nei dam lo te hi RVD patient tiin an ko. RVD= Retro-viral Disease)
*AIDS- Acquired Immunodeficiency Syndrome.
*Head lice (louse)- lu hrik, sam hrik.
*Headache- lu na.
*Hematuma- thisen hlawm/ khang cancer-a chang thei.
*Blister- durh.
*Acute pain- hun rei lo te daih nat vak hun chhung, e.g. ngal char khawn palh ang te hi acute pain chu a ni.
*Chronic disease- hun rei tak daih natna, e.g. Diabetes, Gastric natna ang te hi a ni.
*Coma- nikhaw hre lova awm, thidang.
*Corn- nghamit.
*Cramps- aikhirh.
*Hepatitis- thin vung, thin lian.
*Hiccup- irhfiak.
*Hernia- tilril tla.
*Hyper-tension- thisen sang.
*Hypo-tension- thisen hniam.
*Insomnia- zan mut theih lohna.
*Itching/ itchy- thak, za neuh neuh.
*Jaundice- mit liam, mit bua.
*Kidney failure- kal natna.
*Kidney stone- kala lungte awm.
*Knee pain- khup ruhchang natna (arthritis chi khat)
*Leprosy- phar.
*Malaria- khawsik pui.
*Measles- sen tut (abiktakin naupang hovin an nei thin)
*Migraine- luruhseh natna. luruh natna.
*Miscarriage- Nau chhitna.
*Abortion- Nau paih/ hmeh tlakna.
*Mumps- biangboh.
*Nausea- luak chhuak.
*Vomiting- luak.
*Neck pain- nghang na.
*Night sweat- zana thlan tla.
*Pneumonia- chuap natna chi khat, khawsik pui, khawsik awmna.
*Ringworm- ringuam.
*Scabies- ui thak, thak pherh.
*Sore throat/ throat pain- hrawk na.
*Stroke- taksa bung hrang che thei lo, zeng a awm thutna.
*Stress- marna, chiaina, rilru tawtna.
*Tetanus- sakawr hri.
*Tonsillitis (tonsil)- tonsil natna, dang natna.
*Tingling- ke mu/ hit, kut mu/ hit, za mer mer, hik mep mep.
*Tooth decay (tooth pain)- ha na.
*Tuberculosis (TB)- TB natna, ngawr natna, inkai chhawn awl tak, chuap natna chi khat.
*Warts- singsihlip.
*Typhoid- khawsikpui
*Rabies- ui a hri.
*Otorrhoea (otorrhea)- beng kherh.
*Eczema- taksa bawl thak tu tiam tiam.
*Bubonic/ swollen- thal thoh, taksaa bawk awm.
*Numb- hik, puam, na hre lo.
*Beriberi- vung natna, vung.
*Parasite- rulhut.
*Hemophilia- thisen chawl lova chhuak.
*Nose bleeding- hnar thi.
*Catarrh- hritlang hnaptui
*Gout- ruhtuah natna
*Lumbag- kawngna
*Pyorrhoea- ha thling nget/ hahni natna
*Meningitis/ encephalitis- khawsik thluak lut
*Cataract- mi tipual thei natna/ mit natna
*Glaucoma- mit natna chi khat, hlauhawm tak.
*Plague- pul hri
*Larynx/ laryngitis- hrawk na
*Leukaemia- thisen kansar
*Polio/ poliomyelits- zang ruh natna
*Choking- hnang, thaw thei loa awm.
*Amputation- kut emaw ke emaw bung/ tan
*Evisceration- ril khei, khawchhung rawn pawrhchhuak
*Lactolose- ek khal, ek harsa.

1 comment:

MIZO ȚAWNG ZIAH DIK I DUH EM?

            ṬAWNG ZIAH DIK I DUH EM? Ziaktu: Nununa Renthlei July ni 15, 2019 Mizo ṭawng ziah dik hi thil harsa niin i ngai ṭhin em?...