Monday, May 30, 2016

LUNGPUI CHUNGA DIN KOHHRAN


LUNGPUI CHUNGA DIN KOHHRAN

Alex Lalagent Thanga

           "Nang Petera i ni tih ka hrilh bawk a che, he lungpui chungah hian ka Kohhranho ka rem chho ang a..." (Mt. 16:18).
                     Mt.16:18 thu hi a pawl (Denomination) leh a mimal ang pawha inhnialna tam ber a ni a, Protestant ten Lal Isua chu Kohhran dintu leh innghahna a ni kan tih laiin, Roman Catholic te chuan Petera chu Kohhran dintu leh innghahna ah an pawm ve thung a, hei hi Pope-in a rochung niin an ngai hmiah a ni...
                     Heta min tibuaitu leh innghahna hrang kan neih takna chu, " Nang Petera i ni" tih leh "He lungpui chungah" tih hi a ni a, Petera tih chu lungpui tihna tho a nih a vangin hrilhfiah dan a dang ta nuaih mai a ni.
                     Evangelical Scholars-te chuan, Lungpui hi Pathian (Lal Isua) chauh hi ani. Lal Isuan, Amahah Kohhran din a tum thu, a programme a sawi lawk a, he ti hian sawi zawk tur a ni e. "Nang Petera, mihring i ni,he keimah, Lungpui ( Isua Krista ) chungah ngei hian ka Kohhran ka din chho dawn a ni " tiin.
                     Roman Catholic-te erawh chuan, Lal Isua nihna dik tak Peteran a hriat a vang leh a sawi chhuah a vangin, Lal Isuan dinhmun ropui takah a dah a, "Nangmah, Petera-ah ngei hian ka Kohhran ka din chho dawn a ni" tiin an ngai a,sual ngaihdam theihna hial pawh neiah an ngai tlat bawk.
                     (1) Thuthlung Hlui leh Lungpui
                      Hebrai mite hian "Lungpui" sawi nan Heb. "Sur" an hmang a, hei hi Pathian sawina bik a tan chauh an hmang thin. "Kan Pathian ang Lungpui reng an awm lo" (1 Sam. 2:2); "...Kan Pathian lo chu tunge Lungpui awm ni" (Sam 18:31b); etc...
                     (2) Thuthlung Thar leh Lungpui
                      Thuthlung Thar-ah hian lugpui sawi nan tawngkam pathum hman an nei a, Greek" Lithos", "Petros" leh "Petra" te hman a ni. Greek tawngbul a tanga lungpui kan chhui hian eng Lungpui chungah ber nge Lal Isua'n Kohhran a din tih a chiang dawn a ni. (i) " Lithos", hei hi "lungpui" tihna a ni a, he tiang lung hi sak em em lo, deh nuam tak a ni. Lal Isua an phumna thlan kherkuak kha "Lithos" lung chi hi a ni a,a kharna lung pawh " Lithos" lung tho an hmang a ni. (Mt. 16:46). ( ii ) "Petros" , hei hi lungpui tihna tho anih laiin, mihring hming ( Proper Noun/name ) a tan hman a ni a. Petros  hi Masculine gender ( apa sawina ) a ni. Bible-ah Petera hi " Petros" tih vekin koh a ni. (iii) " Petra", hei ve thung hi chu tlang tia pui pui lung sawina a ni. Tin, "Petra" hi chu lung nem chi ni lovin, lung sak ber chi, lung chang tak sawina a ni a. Chubakah "Petra" hi chu Neuter (a nu a pa sawina bik nei lo) ani leh bawk. Hei hian Mt.16:18-a Lal Isuan, " Nang Petera (Petros) i ni tih ka hrilh bawk a che, he Lungpui (Petra) chungah hian ka Kohhran ka din chho vang," a tih khan Amah leh Amah inkawkin, amah (Pathian Fapa)-ah ngei a Kohhran din a tumzia a lang chiang hle. Lal Isua hian a programme a sawi lawk sa a ni. Greek "Petra" hi Thuthlung Hlui-a Hebrai "Sur" ang chiah khan " Pathian aiawhtu" sawina a nih a vangin Lal Isua sawina a ni.
                       Bible khawi bung leh changahmah hian Pertera hi "Petra" tia kohna (pakhatmah) a awm lo. Chuvangin, Lungpui chu Lal Isua a ni. Chu Lal Isua (Petra)-ah ngei chuan Kohhran hi din a ni tih hi rinhlelh tur pakhatmah a awm lova, Bible min zirtir dan a ni bawk.
  “Lungphum rem tawh sa lo chu lung phum dang tu man an rem thei tawh si lo va, chu lungphum chu Isua Krista chu a ni” (1 Korinth 3:11).

No comments:

Post a Comment

MIZO ȚAWNG ZIAH DIK I DUH EM?

            ṬAWNG ZIAH DIK I DUH EM? Ziaktu: Nununa Renthlei July ni 15, 2019 Mizo ṭawng ziah dik hi thil harsa niin i ngai ṭhin em?...