Friday, September 29, 2017

KRISTA TAKSA

Alex Lalagent Thanga

*KRISTA TAKSA*
“Taksa hi pumkhat a ni a, peng tam tak a nei a, taksa peng zawng zawng chu tam mah sela, taksa pumkhat a ni si a; Krista chu chutiang bawk chu a ni.”
- (1 Korinth 12:12)
*Krista ringtute leh a hnungzuitute kan nih chuan a taksa pengte kan ni mai a, kan thlarau nun hriselna tur, leh rah kan chhuahna tur pawh Krista taksa nena inzawma awm tlat hi a ni. “Keimahah awm reng rawh u, kei pawh nangmahniah ka awm reng ang. Peng chu grep hruia a awm reng loh chuan amahin a rah thei lo ang bawkin, nangni pawh keimaha in awm reng loh chuan in rah thei lo vang” (Johana 15:4). Thuthlung Thar kohhran tiak hlimah khan tirhkoh Paula’n mihring taksa chu Krista taksa nen a rawn tehkhin a, 1 Korinth bung 12-ah “taksa” tih thumal vawi 13 meuh a rawn hmang hial a ni. Taksaah chuan peng hrang hrang a awm a, pumkhat an nihna erawh chu an inzawmna tak hi a ni. Kan kutzungtang pakhat hi tan ta ila, kungzungtang chu a thi ang; nimahsela rangtaka kan zawm leh vata treatment tha kan lak erawh chuan hna a lo thawk (function) leh ang a, a lo nung leh thei dawn a ni. Chuvangin, nunna atana pawimawh ber chu inzawmna hi a lo ni. Krista taksa, kohhran hi pawl (community) emaw insuihkhawm (organization) emaw a ni mai lova, thil nung inzawmkhawm (organism) a ni. Electronic part hrang hrang zawmkhawmin khawltha (robot) a siam theih a, mahse mi nung (living being) a ni thei tlat lo. Krista taksa, kohhhrante erawh chu kan inzawmkhawm veleh mi nung thil tithei tak kan lo ni a, mite tan nunna thaw kan lo thawchhuak thei ta a ni. Chunglamah Krista nena inzawma awm, leh hnuailamah a taksa pengte nena inzawma awm hi Pathian min siamchhan leh dinchhan chu a lo ni. 

Thursday, September 28, 2017

EL EMUNAH- PATHIAN RINAWM

Alex Lalagent Thanga

*EL EMUNAH - PATHIAN RINAWM
*Pathian rinawm, khawlohna nei lo, fel leh tha a ni (Deut. 32:4) 
*Ni tin, darkar tin, minute tin, leh second tin hriat reng kan tum pawha kan tlin loh leh kan theihnghilh fo thin Pathian chu RINAWM takin a thutiamah a ding nghet a, RINAWM takin kan tawngtaina a ngaithla a, RINAWM takin min awmpui a, a famkimna leh a ropuina kan thlen hunah chuan a RINAWMNA chuan min tidanglam (transform) ang a, mi RINAWM-ah min siam ve tawh ang.
*A thar zel thin tuk tinin, i rinawmna a ropui e (Tah Hla 3:23)
*A kotu che u chu a rinawm a, tih pawh a ti bawk ang (1 Thess. 5:24).

Friday, September 15, 2017

Kum 1,000 rorelnaah tute nge lut ang?

Alex lalagent Thanga

Q. Kum 1,000 rorelnaah tute nge lut ang?
Ans. He topic (kum sang rorel) hi huap zau tak a ni a; a tawi zawnga sawi chuan Pathian mithianghlimte an lut ang. Chung mi thianghlimte chu mi chi 2 (pawl 2) a then an ni:
(1)  Kristaa muhila, taksa ropui leh chhe thei tawh lova kaihthawh mithianghlimte (thlarau taksa nena lut tur te). Heng mite hi group 2-a then leh an ni a:
(i)              Mithianghlim lawr (1 Thess. 4:13-18, 1 Korith 15:51-52)) a lakchhote, kum 7 harsatna paltlang ve lo, taksa ropui (glorified body) nena Lal Isua lokallehna rawn zuitu tur te (Thupuan 19:14), “Thuthlung Thar mithianghlimte” ti a ko pawh an awm,
(ii)            Kum 7 harsatnaa Krista (Messia) an rin avanga martar-a thi, Lal Isua lokalleh huna tho tur mithianghlimte (Thupuan 20:4-6) leh Thuthlung Hlui mithianghlimte (Daniela 12:2),
(2)  Krista lokallehna thlenga nung dama la awm mithianghlimte (lei taksa nena lut tur te). Heng mite hi Gentile ringtute (Mathaia 25:46) leh Juda mite (Zakaria 12:10, Rom 11:26) an ni ang. Lei taksa (physical body) nena lut tur an nih avangin fa an nei leh dawn. Kum sang rorelnaa piangte (an fate) hi an nu leh pate an pianthar avang ngawtin an piangthar ve dawn tihna a ni lova, Lal Isua chu mimal taka Lal leh Chhandamtu a an pawm a ngai ve leh dawn a ni. Lal Isua hnawltute erawh chu hun reilote chhungin Setana’n a hruaibo (bum) leh anga, van atanga lo tla meiin anni chu a kang ral ang. Setana pawh mei leh kat dilah paih a ni ang (Thupuan 20:7-10).  

Wednesday, September 13, 2017

Pathian hmaichhana hmu an awm em?

Alex Lalagent Thanga

Q. Pathian hmaichhana hmu an awm em?
Ans. Bible-in Lal Isua chuah lo chuan tu mahin Pathian an hmu lo a ti a, “Tu man eng lai mahin Pathian an hmu lo,” (Johana 1:18), “Tin, ani (Pathian) chuan, ‘Ka hmel zawng I hmu thei lo vang; mi hmua nung reng thei tumah reng reng an awm si lo va,” a ti a (Exo. 33:20).
Ama’rawhchu Bible chang thenkhatah mite’n Pathian an hmuh thu an sawi leh lawi bawk si, heng Bible changte hi a inkalh em ni ang? Engtin nge ringtute’n kan rinna kan venhim (defense) theih ang? Engtin nge kan hrilhfiah tak ang? I lo zirchiang dawn teh ang:
·       Pathian hmutute’n Pathian an hmuh dan:
(1)  ‘Tin, miin a thian a bia ang mai hian LALPAN Mosia chu inhmatawnin a be thin a,’ (Exo. 33:11). He changa kan buaina ber chu ‘inhmatawnin’ tih hi a ni a, he thu (context) hi kan enchian chuan tehkhinna lam (figurative) kalphunga ziak a ni a, Mosia leh Pathian chu (tunlaia mi 2 innel taka kan inkawm ang hian) inpawh takin an inkawm thin tihna a ni.
(2)  ‘Tin, Jacoba chuan chumi hmunhmingah chuan Peniel a vuah ta a: “Pathian chu a hmaihma ngeiah ka hmu a, ka nunna hi zuah a ni si” a ti a’ (Genesis 32:30). He bung leh changa Jocoba buan Pathian hi vantirhkoh a ni a, Pathian chu vantirkoh pianhmanga lo langin Jocoba nen an inbuan ta a ni. Chu chu Hosea’n “… Chhulah pawh khan a unaupa chu a keartuiah a rawn man a, a lo puitlinin Pathian a bei a; a ni, vantirhkoh a bei a, a hneh ta a.” a ti a (Hosea 12:2-4). Hei hi Pathian vantirkoh anga a lolanna (manifestation) a ni.
(3)  ‘Tin, Manoa (Samsona pa) chuan a hnenah (a nupui hnenah), “Pathian kan hmuh tak avang hian kan thi ngei ang,” a ti a’ (Roreltute 13:22). He thu (Roreltute bung 13) ah hian Samsona pian thu kan hmu a, Samsona nu leh pa te hnenah Lalpa vantirhkoh chu a inlara, an inbe ta a ni (13: 13-25). Hei pawh hi Pathian vantirhkoh anga a lolanna (manifestation of God) a ni.
(4)  Zawlnei Isaia, Daniela, leh Amosa te pawhin inlarna (vision) kaltlangin an hmu ve bawk (Isaia 1:1, 6:1; Daniela 7:2, 7:9; Amosa 1:1, 9:1).
Chuvangin, Lal Isuan Johana 1:18-a a sawi angin tu mahin Pathian chu hmaichhanin (a ngial a nganin) an la hmu lova, a nihna ang tak leh a ropuinaa inthuama hmu tur chuan mihring tluchhe tawh, tisa leh thisen hian a tuar (tlin) lo a ni.
“Lalber, chatuana awm, chhe thei lo, hmuh theih loh, Pathian taka chauh chu, chatuana chawimawi leh ropuiin awm rawh se. Amen.” (1 Timothea 1:17)
·       Engtin nge vawiinah Pathian chu kan hmuh theih ang?
Khawngaihna leh thutaka khat Pathian (Isua) chu tisaah a lo changa, kan zingah a awm ta a (Johana 1:1,14), chu chuan Kalvari kraws-ah chhandamna tluangtling a rawn buatsaih ta a. Chu mi hmu apiangte chu Pathian hmute kan lo ni ta a ni. Lal Isua chu lei taksa puin kan zingah a awm tawh lo naa, Thlarau Thianghlim tanpuina kaltlanga I lal leh chhandamtua I pawm chuan Pathian hmutu I lo ni dawn a ni. A thu (Bible) hmangin thlarauva Pathian hmutu kan nih theuh theih nan Lalpan chhiartu zawng zawngte malsawm rawh se.

“Tunah zawng darthlalangah kan hmu riai ruai a ni, chutih hunah erawh chuan inhmatawnin a ni tawh ang;” (1 Korinth 13:12). 

Monday, September 11, 2017

Pathinin ringlomite tawngtaina a chhang em?

Alex Lalagent Thanga 

Q. Pathianin ringlomite (piangtharlote) tawngtaina a chhang em?
Ans. Pathian chu engkim chunga roreltu (lalber) a ni a, tu tawngtaina pawh a chhang thei a, mihringte tawngtaina chhang lo turin tuma’n an dang thei lo tih hriat hmasat a tha awm e. Pathian lalberna (the sovereignty of God) hi ringtute tan a pawimawh lehzual a, hahdam taka pawmtu chuan harsatna leh manganna ruamah pawh Lalpaah lawmna a chhar zel thin. Tawngtaina zawng zawng hi Pathianin chi 3 in a chhang thin e; an ti a, “AW, AIH, LO NGHAK RIH RAWH” (YES, NO, WAIT) tiin, a dik hmel viau mai. Tuna kan thupui erawh chu ringlomite tawngtaina hi Lalpan “AW” tiin a chhang ngai em?tih a ni a, I lo zirchiang dawn teh ang.  
            Johana 9:31 “Pathianin mi sual thu a ngaithla thin lo tih kan hria; nimahsela, tu pawhin Pathian a ngaihsaka, a duhzawng a tih chuan Pathianin ani chu a ngaithla thin,” tih kan hmu a, Johana bung 9 thu (context) kan en chuan Lal Isua khan ringlomite hnenah thilmak (miracle) a ti ngai lo. 1 Johana 5:14-15 “Hei hi ama chunga kan huaina chu a ni, eng pawh a duhzawng anga kan dil chuan anin min ngaihthlaksak thin hi; tichuan, eng pawh kan dil apiang minngaihthlaksak tih kan hriat chuan, a hnena kan thil dil chu kan hmu tawh tih kan hria a ni.” Ringlomite’n Pathian duhzawng anga an tawngtai chuan a chhang thei tih a chiang hle awm e. Ama’rawhchu Bible-ina min record sak, ringlomite tawngtaina zawng zawng hi CHHANDAMNA an chan theih nan chauh Pathianin a chhang thin. Ringlomiin rinna nena Pathian a pan chuan englai pawhin Pathianin a chhang thin. Bible-a ringlomite tawngtaina chhana awmte:
(1)  Jona 3:5-10, Nineveh khaw mite sual sima an tawngtaina chu Lalpan a chhang,
(2)  Marka 7:24-30, Tura leh Sidon biala Greek nu pakhat rinna nena a tawngtaina chu Isuan a chhang,
(3)  Tirhkohte bung 10, Kornelia tawngtaina chu chhanin a awm,
(4)  Luka 18:13, Chhiahkhawntu tawngtaina chu Isuan a chhang,
(5)  Luka 23:42-43, Kraws-a khaikan misual pakhat tawngtaina chu Isuan a chhang,
·       Jeremia 29:13 “Min zawng anga in thinlung zawng zawnga min zawn hunah min hmu ang,”
·       Johana 6:37 “…tu pawh ka hnena lo kal chu ka hnawtchhuak tawp lo vang”
            A chunga kan tarlan angin, thinlung zawng zawnga rinna leh sual simna nena Pathian pantute chu Lalpan a chhang thin a, ringlomite tawngtaina satliah erawh Lalpan a chhang ngai lo. Pathian lawmna ber “thlarau bo chhandam” a nih avangin a khawngaihna chuan thlenphaklohna ram a nei lova, Pathian fa I la nih loh chuan I thinlung zawng zawngin au la, Lalpan a chang ang che. 
·       Pathian chhanloh tawngtaina:
(1)  Nawmsak bawl nana tawngtai te (Jacoba 4:3)
(2)  Thinlunga sualna ngaihsakte tawngtaina (Sam 66:18)
(3)  Pathian hawisantute tawngtaina (Jeremia 14: 10-12)
(4)  Pathian kohna hnawltute tawngtaina (Thufingte 1:24-25, 28)
(5)  Milem biate tawngtaina (Jeremia 11:11-14)
(6)  Rinna nei lo te tawngtaina (Jacoba 1:6-7)
(7)  Thinlunga chapo te tawngtaina (Jacoba 4:6, 1 Petera 5:5) 

Friday, September 8, 2017

Engvangin nge Chanchin Tha bu 4?


Alex Lalagent Thanga

Q. Engvangin nge Chanchin Tha bu 4? Bu 1 chauh a tawk mai lo em ni?
Ans. Thoma Chanchin Tha bu, Philipa Chanchin Tha bu, Petera Chanchin Tha bu, Hebrai Chanchin Tha bu, Marcion-a Chanchin Tha bu, etc., te pawh a awm teh meuh mai, ama’rawhchu he Chanchin Tha bu 4 chungchangah hian Kristian hmasate pawh khan zawttu leh dotu an lo nei ve fo tawh a, thil danglam vak chu a ni lo ve. Tunlaia kan Bible mi thiamte chuan chhanna chi hrang hrang an nei ngei ang a, Kriatian thurin leh Bible thurin humhalh nan Lyon khuaa Bishop Irenaeus-a (AD 180) chhanna hi I lo thlir dawn teh ang. Engvang kher nge Chanchin Tha bu 4?
(1)  Khawvel (lei) in kil 4 a nei/ thlirna chi 4 a awm (Rev. 7:1)
(2)  Pathianin thil nung chi 4 a siam,
(3)  Chhim leh Hmar, Chhak leh Thlang (4) atang thli a lo kal/ thleh thin,
(4)  Thuthlung Hlui-ah Pathian leh mihringte inkarah thuthlung (4) a awm (i.e., Nova, Abrahama, Mosia, Davida te thuthlung)
            Chuvangin, Chanchin Tha ziaktu mi 4 te thlirna hi mihringte tan a kim tawk a ni. Ezekiela 1&10, leh Thupuan 4 atang biblical-theological chhanna- Cherubim 4 te: 
(1)  Sakeibaknei: Mathaia (Juda mite tan)- Messia, Davida fapa Israelate Lal
(2)  Bawngpa: Marka (Rom mite tan)- Pathian chhiahhlawh
(3)  Mihring fapa: Luka (Greek mite tan)- Mihring zaah za a nihna
(4)  Mupui: Johana (khawvel mi zawng2 te tan)- Pathian fapa van atanga lo kal
            Chanchin Tha bu 4 te hi thlirdan chi 4 a ziak, mipui chi 4 te hnena ziak a ni a, an thuziak tamtak chu inang mah se, an thiltum (goal) leh an thu uar (emphasis) erawh a inang lo va, chu tak mai chuan Lal Isua Chanchin, leh a thiltihte kimchang zawkin (a vaiin erawh a ni lo, Johana 21:25) min pe ta a ni.

Tuesday, September 5, 2017

Mipui tlang hriata Pathian sawichhetu, mi 3 te hun hnuhnung:

Mipui tlang hriata Pathian sawichhetu, mi 3 te thih dan:

Alex Lalagent Thanga

Thufingte 18:21 “Lei thiltihtheihnaah chuan thihna leh nunna a awm a…”

            Hmingthanna, hausakna, leh thiltihtheihna te hian Pathian aia chungnungah min siam thei lova, Pathian pawhin a thuneihna cho (challenge) tur hian min khap tlat bawk. Mi thil ti thei leh lar em em te’n Pathian an sawichhiat avanga mualpho taka an thih dan I lo en dawn teh ang:
1.     Tancredo Neves (Bazil President) 
            Presidential campaign a neih lai mekin, “Kan party (Social Democratic Party) atang vote 500,000 ka hmuh chuan Pathian pawhin president nihna ata min paihthla thei lo vang,” tiin a sawi a, vote 500,000 chu a hmu the meuh mai. Ama’rawhchu president nihna an inhlanna hunserh (inauguration) ni khat a la duh tihah, pumna avangin a thi.
2.     Marilyn Maonroe (Hollywood Celebrity)
            Mihringte duhthusam anga hmel tha leh pian nalh, sex symbol hial pawha an hman, actress, model leh singer lar leh hausa em em, Marilyn Monroe pawh kha Los Angeles, California-ah lemchanna (filming) a neih mek lain Evangelist Billy Grahama’n crusade a nei ve mek bawk a. Pathian Thlarau Thianghlim tirhna avangin Billy Graham-a chuan Lal Isua Chanchin Tha hrilh a va tuma, ani erawh chuan, “Nanga Isua kha ka mamawh lo ve, (I don’t need your Jesus)” tiin a lo chhang let a. Chung hunlai chuan Marilyn Monroe leh a hunlaia US President ni mek, John F Kennedy te chu chetsualna (affair) an nei tiin media thenkhat chuan an tarlang ve bawk. Chawlhkar khat a lo liam meuh chuan Marilyn Monroe chu a bedroom-ah overdose avangin saruaka a ruang chhar a ni. Severe depression nei ni a sawi a ni a, Pathian zawnna leh tanpuitu zawnna hun tha tak chu a nunna lak nan a hmang ta a ni.
3.     Thomas Andrew (Titanic lawng siamtu)
            Titanic lawngpui hre lo kan awm awm lo ve. Southampton atanga New York City pan tura a kalchhuah hmain reporter chuan, “Pu Thomas, Titanic lawng hi eng tianga ropui leh him (safe) nge a nih ang?” tiin a zawt a, ani chuan, “Pathian meuh pawhin a tipil thei lo vang (Not even God can sink it)” tiin a chhang. Ama’rawhchu North Atlantic Tuipuiah ni li chiah a kal hmana vurtlang (iceberg) avangin a pil ta a, mi 1,517 te’n nunna an chan a, mi 706 erawh an dam khawchhuak a nih kha. Amah Thoms Andrew pawh a thi ve nghe nghe.
Pathian sawichhetute nun tawpkhar dan hi a va rapthlak thin em!

MIZO ȚAWNG ZIAH DIK I DUH EM?

            ṬAWNG ZIAH DIK I DUH EM? Ziaktu: Nununa Renthlei July ni 15, 2019 Mizo ṭawng ziah dik hi thil harsa niin i ngai ṭhin em?...