Sunday, April 22, 2018

Thlarau Thianghlim hming leh a nihna


Alex Lalagent Thanga

          Thlarau Thianghlim hi a hming leh a nihna kaltlanga hriat a hlawh em em rualin a pathianna leh a hnathawhte hnawl a awl hle. Thlarau Thianghlim chungchangah kan pawm dan leh ngaih dan a inang lova, kohhran hrang hrang te pawh kan thurin a inan loh phah hial a. Kan mithiam hmasa (Augustine, Martin Luther, John Calvin, John Wesley, etc.) te pawh khan Thlarau Thianghlim chungchang hi chu har a ti ve a ni’ang, an sawi thuk viau lo. Engpawh nise, vawiinah chuan a hming leh a nihna thenkhatte zirho kan tum dawn a ni.
(1) Pathian Lehkha Thu ziaktu: 2 Timothea 3:16, 2 Petera 1:21
Bible thu mal tete leh a vaia rual taka, a ngial a ngana thawkkhumtu chu Thlarau Thianghlim, Thumkawp Pathiang zinga pakhat a ni a, bu 66 ziaktute’n dik lo thei lova an ziah theih nana an thinglung leh a rilru venga kaihruaitu a ni. Lawng chu tuipuiah thli chhemna lam lama a kal ang hian Bible ziaktute chu Thlarau Thianghlimin a chhungkhata, an thiamna mil zelin thu a ziah tir thin. Pathian Thu Thianghlim tihbo tumtu kut ata Pathian Thu venghim tlattu a nih avangin vawiin ni thleng hian Pathian Thu chhiar tur kan neih phaha, Amaha thiltihtheihna ropui tak nei a nih avangin 'Thlarau Ngunhnam' tih hiala koh a ni (Ephe. 6:17). Lal Isua pawh kha Thlarau Thianghlim hnathawh avanga mihringa lo piang a ni (Mtt. 1:18-20). A rawngbawlna atan Thlarau Thianghlimin hriak a thih bawk (Luka 4:18). 
(2) Thlamuantu/ Remruattu/ Dilsaktu: Isaia 11:2, Johana 14:16, 15:26, 16:7
A chunga hming pathumte hi ‘Gk. Parakletos’ atanga lehlin a ni a, chu chu ‘Thlarau’ sawina tawngkam pakhat a ni. Lal Isua chu a zirtirte’n an thlamuanpui em em a, vana a lawn dawn meuh chuan a zirtirte an lungngai ta a, chu chu Isua a lo hriatin a aiawhtu tur Thlarau Thianghlim a tirh tur thu a sawi ta a ni. Thlarau chuan engtia tawngtai tur nge tih kan hriat loh lai pawhin rum sawi hleih theih lovin min tawngtaisak bawk a. Greek mite chuan 'Parakletos' hi rorelna court-ah an hming thin bawk a, dan anga rorelsak leh thilsual tia puhte court hmaa an koh ruala anmahni tanpui tur leh sawipui tura lo ding ve, Ukil sawi nan an hmang thin. Chuvangin, Thlarau Thianghlim chu Pathian hmaa min sawipuitu, min thlamuantu, leh Pathian duhzawng min hriattirtu a ni. 
(3) Sual thiamloh chantirtu: Johana 16:7-11
Sual bawih ata chhanchhuah kan ngai tih min hriattira, sual chu thiamloh a chantira, Pathian Thianghlim hmaa ding tlak lo kan nihzia min hriattira, Pathian hremna tuar tur te’n Krista felna leh a thianghlimna kan chan theih nan keimahniah hna a thawk thin. Thlarau Thianghlim hnathawh leh tanpuina tel lo chuan mihringin chhandamna a hmufiahin a hrethiam thei lo a ni. Misual thiamloh chantirna leh thiamchantirna thuah hnathawktu ber a ni. Tumahin Thlarauah lo chuan Isua hi Lalpa an ti thei lo.  
(4) Zakhamna/ Chhinchhiahtu: 2 Kor. 1:21, 5:5, Ephe. 1:13-14
Thlarau Thianghlim chuan Pathian mite chu min chhinchhiah a, chu chuan chhandamna bo theih tawh loh thu a entir bawk. A kohhran siamthat nan vanlam thilpek min pe a, kan talent min tihpunsak thin. Kohhran tichaktu leh enkawltu a ni a, kohhran pa Tertuliana phei chuan, 'Thlarau Thianghlim chu Kohhrana Krista aiawhtu dik tak a ni' a lo ti hial a. Chuvangin, Kohhran dintu, tinungtu, tichaktu, leh tithianghlimtu a ni. A rawngbawl turin Kohhrante a thuam a, a chawktho a, chhungril nun a siam thain thinlung thianghlim a pe thin. 
(5) Min vengtu/ min chenchilhtu/ Tiengtu: Johana 16:13, Rom. 8:9-11, Ephe. 2:21-22, 1 Kor. 6:19, Daniela 5:14
Pathian Lehkhathu ziaktute chu Thlarau Thianghlimin a veng ang khan ringtute pawh Thutak kan hriatthiam theihna turin min venga, kan chhungah min chenchilh a, Pathian fate kan ni tih min hriattir a, min chhungkhat a, kawng min kawhhmuh thin. Thlarau rah chi 9 chu keimahni kaltlanga a rah theihna turin min tikhat a (Gal. 5:22-23), Pathian leh a fate inlaichinna min siamsak thin. Ringtute min tipumkhat a, van nun min temlawktir thin. Ringtu chu Thlarau Thianghlim chenna In a lo nih tak avangin, chenchilhtu mikhual nih mai a duh tawk lova thununtu, hotu, kaihruaitu nih a duh a, sual hnehtheina hiala thiltihtheihnain a thuam thin. Krista anna kawnga thanglian zel turin a tanpui a, sual huatna leh sual simna nun a buatsaihsak thin. Thlarau Thianghlim chu nunna zawng zawng, tisa nunna leh thlarau nunna petu ber a ni (Sam 104:29). 
(6) Min tawngtaisaktu/ Thuruk hriattirtu: Rom. 8:26, John 14:17, 16:13
(7) Pathian/ LALPA/ Krista Thlarau: Mat. 3:16; 2 Kor. 3:17; 1 Peter 1:11
(8) Nunna Thlarau/ khawngaihna Thlarau: Romans 8:2, Heb. 10:29
(9) Zirtirtu: John 14:26; 1 Kor. 2:13
(10)                 Hriatpuitu/ Tanpuitu: Rom. 8:16; Heb. 2:4; 10:15, John 14: 26

No comments:

Post a Comment

MIZO ȚAWNG ZIAH DIK I DUH EM?

            ṬAWNG ZIAH DIK I DUH EM? Ziaktu: Nununa Renthlei July ni 15, 2019 Mizo ṭawng ziah dik hi thil harsa niin i ngai ṭhin em?...