Friday, February 9, 2018

KOHHRAN ZIRTIRNA DIK LO


Alex Lalagent Thanga

          Kohhran chu englai pawhin, khawi hmunah pawh dovin a awm thina, dotu lian ber chu hmelmapa, Setana a ni. A hlawhtlinna lian ber leh a hmanrua tangkai ber pakhat chu zirtirna dik lo hi a ni. Kohhrante kan invenna tura zirtirna dik lo lian zual (5)te lo thlir dawn ta ila:
(1) Rinna kawnga zirtirna dik lo (Heretic)
Hei hi zirtirna dik lo zawng zawnga hlauhawm ber leh langsar ber, mite thinlung hneh awlsam em em a ni a, kristiante thurin laimu, Lal Isua chu nula thianghlim fa a nihna te, Lal Isua Pathianna te, a mihrinna te, mi zawng zawng aia Lal Isua thihna te, Lal Isua thawhlehna te, Thlarau Thianghlim pathianna leh mi nung (person) a nihna te leh, kan Pathian chu thumkawp Pathian (Trinity) a nihna te a hnawl a. Heng mite hi Bible pawhin chiang takin a lo sawi ve bawk. “Nimahsela, mite zingah chuan zawlnei derte pawh an lo chhuah kha, chutiangin in zingah pawh zirtirtu derte an la awm ang, anni chuan anmahni leitu Lalpa meuh chu phatsanin, mi tichhe thei rin hrannate a rukin an rawn luhpui ang a, mahni chungah chawplehchilha boralna an thlentir ang” (2 Peter 2:1).
(2) Thusawi/ tawngkam thiamna ngawt (Charlatan)
Heng mite hi mahni tanghma sial rawngbawltu, berampu, hruaitu, zirtirtute an ni tlangpui. Christianna chu hausakna, mimal hamthatna, chhungkua nun nawmna leh, kohhran leh mipuite hnen atang engzat pawh lak pawisa lo, sum bawiha tang, van lam thil aia khawvel thil thlahlelte an ni a, englai mahin duh tawk chin an nei lo. Bible chuan, “… Pathian ngaihsak hi hlawkna titute an ni” (1 Timothea 6:5) a ti.
(3) Zawlnei derte (False Prophets)
Bible bu 66-a Pathian Thupuanchhuah duh tawk lovin, Pathian hnen atang direct-a thu thar emaw, inlarna emaw dawn tum tlat an ni a, Lal Isua lokallehna hun leh ni tur pawh vawi engzat tak hrillawk tawh ang maw? Pathinin mihringte hriat tur pawimawh chu Bible-ah min hrilh vek tawha, mihring chu engkima ramri nei leh tawp chin nei a nih avangin engkim chu a hre thei lo hrim hrim. Chu tak chu min Siamtu Pathian nena kan danglamna pawh a ni. Hla siamtu lo sawi angin, ‘A then pawh kan hre thei lo’ a, chutih laiin mipuite bengverh tak thlarau danglam tak lo dawng an awm ve zela, Bible erawh chuan, “Unaute u, thlarau nazawng ring suh u; amaherawhchu, thlaraute chu Pathian laka mi an ni nge ni lo fiah rawh u; thuhriltu der tam tak khawvelah an lo chhuah tak avangin” (1 Johana 4:1) tiin fimkhur turin min fuih ve bawk.
(4) Thuneihna a dik lo zawnga hmangte (Abusers)
Hmangaihna nena rawngbawlna luhchilh tak tak lam aiin mipuite thawhhona leh thawhrimna atanga ropuina, chawimawina leh, hmingthanna dawn nuam an ti a, mi dangte an sawichhiatna phenah mahni an inchawisang fo. Heng mite hian leadership an chelh chuan an nihnain a ken tel thuneihna chu a dik lo zawngin an hmang a, chaltlai taka hruaitu nih te, mahni thu chauh kalpui ngut ngut te, sum leh pai leh, hmeichhiat mipatnaah pawh an fihlim lo thin. “Chung chu Pathian ngaihsak lo mite an ni a, kan Pathian khawngaihna chu hurnaah an chantir a” (Juda 4).
(5) Tidarhtu (Divider)
Lal Isua min pek, inpumkhatna lam aiin ringtute mawng hawlha, mi kut kaltlanga rul man tum tlat, mahni inti fing tak siin hmai hnih nei, thurin leh ngaihdan fumfe nei lo, a tualthu a zira danglam thei, thli chhem len ang mai mai an ni. Ringtu pahnih emaw pahnih aia tam thu khat vuaa an tanrual chuan an thiltihtheihna a insawrkhawm a, Setana’n a hnen thei thin lo. Chu tak chu hriain, ringtute mi tidarh a, ‘Tanrual hi chakna’ tih hre reng mahse, chhungril takin kan inngaih lova, kan lungrual chuang lova, kan tangrual thei lo. “Chung mite chu tisa mi, Thlarau nei lo, pawl hrangte siamtu chu a ni” (Juda 19).

Tuesday, February 6, 2018

ISUA KRISTA leh KRISTA ISUA

Alex Lalagent Thanga 

■"ISUA KRISTA leh KRISTA ISUA" chu eng nge a danglamna?
■ "ISUA= CHHANDAMTU" tih chu Pathian Fapa, Mari kaltlanga mihringa a lo channa, a lei lam hming a ni a, "KRISTA= MESSIA, HRIAKTHIH, THLAN" tih erawh chu a nihna hming (title) leh a pathianna hming a ni. Thutlung Thar ziaktu thenkhatin a mihring hming dah hmasain 'ISUA KRISTA' tiin an ziak fova (e.g. Jude 1:1), thenkhat erawh chuan a pathianna hming dah lalin 'KRISTA ISUA' tiin an ziak ve bawk (e.g. 2 Timothea 1:1). Hei vang tak hian mi tamtakin kan hriatfina, a awmzia dang ta daih turah kan ngai thin. Kum zabi hmasa lamah pawh khan thenkhatin a mihrinna an hnawla, thenkhatin a pathianna an lo hnawl tawh bawk.
Tawng kalphung tamtakah chuan thumal (word), thuhlawm (phrase) leh, tawngkam pangngai (sentence) inremkhawm dan a zirin an sawiuar tum a hriat theih a; abiktakin tawng kalphung (Grammar) lama hausa, HEBRAI, GREEK leh ENGLISH te phei chuan an hmang uar leh zual. Kan hriat lar em em pakhat, USA pawisaa chuang, 'IN GOD WE TRUST' tih pawh hi an tawng (English) kalphung diktaka kan rem dawn chuan 'WE (subject) TRUST (verb) IN GOD (object)' tih tur a ni a, mahse subject (a titu) WE aiah object (a dawngtu) GOD an dah lala, an dah ropui duh avang zawkin subject hmaah an dah ta a ni. Mizo tawng kalphung pawh chutiang tho chu a ni. Philipi 2:5-11-ah Tirkoh Paula'n Isaia bung 52- 53, zawlneite thurin lo hrillawk laimu chu rawn sawrkhawmin, kristian hmasate a lo fuih a, chu tak chu theological term-a 'Kenosis: Krista chuan a ropuina kalsanin amah leh amah a intitlawm ta zawk a (KJV- a rawn intiruak ta zawk a)' kan tih kha a ni. Philipi 2:5-ah Paula'n 'KRISTA ISUA' tiin bul a țan a, chang 11-ah 'ISUA KRISTA' tiin tawp a khar bawk. Tawngkam danga sawi chuan, a van lam hming leh a pathianna hming a dah hmasa a, chu chuan Pathian mihringa a lo chan thu a phawkchhuak chiang hle. Tin, a tawpkharna pawh hian a mihring nihna atanga Pa hnena a kir leh thu te, lei atanga van a lawn leh thu te a nemnghet ve bawk. Tirhkoh dangte ang lo takin Paula hian 'KRISTA ISUA' tiin a hmang fova, a chhan ni bera lang chu mihring lam takin Lal Isua nena an lendun ve loh vangte pawh a ni ang. Kum thum leh a chanve meuh a hnungzuitu, Johana erawh chuan a mihrinna a hriatchiang em avangin 'ISUA KRISTA' ti hlirin a hmang.
Eng tiang pawhin hmang mahsela, Isua chu LAL a ni a; MESSIA a ni a; HRIAKTHIHA a ni a; Pathian THLANA a ni. 

Thursday, February 1, 2018

Tu nge Isua Krista chu?


Alex Lalagent Thanga

#Google's Smart Speaker (Google Home) chuan, "Tu nge Buddha chu?" tih leh, "Tu nge Mohammad chu?" tih te, "Tu nge Setana chu?" tih zawhna meuh pawh a chhan theih laiin, "Tu nge Isua (Krista) chu?" tih zawhna a chhang thei lo hi a va hrilhhai thlak tak em! Hei aia zawhna pawimawh hi a awm dawn em ni? Google speaker nei lo te pawhin he zawhna a chhan theih loh thu chu social media kaltlangin kan hre vek bawk si a, thangtharte ngat phei chuan social media hi kan thil zirna leh chanchin thar kan hriatna hnar ber a ni a. Sakhaw dangin engtiang takin ngai ang maw?
#Isua Krista chu Pathian Fapa, mihring taksa pua khawvela lo kal, kan sual avanga khenbeha awm, thi a, phuma awm a, ni thum nia tho leha kha a ni a. Vawiinah hian a nung a, vanah Pa ding lamah a țhu a, engtik niah emaw chuan a lo kal leh dawn. Pathian Lehkha Thuin min hrilh chiang leh zual: Ani chu Chhandamtu, Lalpa, Zirtirtu; Ani chu lalte Lal, pathiante Pathian, englaimaha danglam ve ngai lo, a bul leh a tawp; Ani chu Kawng leh, Thutak leh, Nunna, beram kawngkhar, Berampu țha; Amah atang chauh Pa hnen a thlen theih a; Amah chauh chatuan Pathian a ni. 

MIZO ȚAWNG ZIAH DIK I DUH EM?

            ṬAWNG ZIAH DIK I DUH EM? Ziaktu: Nununa Renthlei July ni 15, 2019 Mizo ṭawng ziah dik hi thil harsa niin i ngai ṭhin em?...